Akıllı Kullanıcı Arayüzü
Windows 2000'in temel özelliklerini sürdürürken, Windows XP yeni bir
görsel tasarıma sahiptir. Ortak özellikler bir araya getirilmiş ve
basitleştirilmiştir:
Birden Çok Kullanıcı Arasında Geçiş Yapmak Bu özelliğin adı Fast User Switching'dir. Özellik
herkesin bilgisayarı kendi bilgisayarıymış gibi kullanmasını sağlar.
Sistemde oturum açmış diğer kullanıcıların oturumlarını kapatmalarına
ya da diğer kullanıcının dosyalarını kaydetmelerine gerek duyulmadan,
Windows XP Terminal Services teknolojisinin üstünlüklerini kullanır.
Böylece kullanıcıların verileri birbirinden tamamen ayrı olarak korunmuş
olur.
Windows XP Home Edition sürümünde bu özellik varsayım olarak kullanılır.
Fast User Switching ayrıca Windows XP Professional'da da kullanılır.
Fast User Switching özelliği bir bilgisayarın paylaşılmasını sağlar.
Örneğin ahmet oyun oynamaktadır. Oturumunu kapatmadan Ayşe de
bilgisayara kendi oturumunu açabilir ve başka bir uygulamayı
çalıştırır. Bu sırada Ahmet'in oturumu diğer bir oturum olarak devam
etmektedir.
Kullanıcılar arasında geçiş yapmak (switching) her kullanıcı için ayrı
simgelerin kullanıldığı yeni ekranlarla desteklenmektedir.
Yeni Görsel Biçim Windows XP daha fazla renklendirilmiş yeni görsel
biçime ve temalara sahiptir.
Yeniden Tasarlanmış Start Mönüsü Start menüsü kullanıcının çalışma biçimine göre
yeniden tasarlanmıştır. İlk beş program önce görüntülenir.
Şekil: Windows XP yeni Start mönüsü sık kullanılan uygulamaları gruplar.
Arama Arkadaşı Windows XP arama görevlerini gruplandırarak arama
işlemini kolaylaştırmıştır.
My Documents Kullanıcılar belglerini gruplayıp değişik
özelliklerine göre depolayabilecekler. Örneğin tarihe göre ya da
türüne göre gibi.
Şekil: Windows XP dosyaları gruplar halinde listeler.
Webview Windows XP, dosyaları ve dosya adlarını yönetmek için
Webview teknolojisini kullanır. Örneğin bir dosya ya da klasör
seçilirse yapılacak işlemlerin seçildiği gibi, dosyanın Web sunucu
üzerinde yayınlanması da yapılabilir.
Şekil: Webview ile görevlere kolayca erişilir.
Dosya Gruplama Windows XP masa üstü yönetimi kolaylaştırmak için
aynı uygulamanın değişik örneklerini (oluşumlarını ) gruplamayı
sağlar. Örneğin on tane Word dosyası için on tane göre çubuğu düğmesi
yerine bir tane Word için onlan görev çubuğu menüsünde bütün Word
dosyaları kullanılır.
Şekil: Windows XP uygulamaları açtığı dosyaları görev çubuğu üzerinde
gruplar.
Daha Gelişmiş Dijital Media Desteği Windows XP sayısal görüntü işlemede yeni özelliklere
sahiptir.
Windows Media Player 8 Windows XP Windows Media Player 8'ı kullanır. Windows
Media Player 8, CD ve DVD playback, jukebox yönetimi ve kayıt, audio
CD, Internet radio playback, ve media transfer gibi yaygın dijital
medya işlemlerini yapabilmektedir. Windows Media Player 8 yeni
özelliği DVD video playback özelliğine sahiptir. MP3 dosyalarını CD-PC
arasında kopyalanmasını ve dönüşümünü sağlar.
Windows Media Player 8 şu özellikleri içerir: • Dijital yayınlara destek: Analog ve dijital TV (HDTV
dahil)'leri destekler.
• Hızlı Video Dönüşümü: Standart MPEG-2 video hızlandırma işlemi DirectX
API'ler sayesinde daha hızlı ve düzgün çalışmaktadır.
• Daha fazla ses kartı desteği: Örneğin Dolby Digital.
Windows Movie Maker Windows Movie Maker version 1.1, Windows Media
capture ve dosya yaratmak için temel işlevleri yerine getirir.
Bilgisayarınız video capture donanımına sahip değilse bile uygulamanın
diğer bütün non-video capture ile ilgili özellikleri sisteminizde yer
alan diğer dosyaları kullanabilir.
Windows Movie Maker değişik pratik kullanımları vardır. Örneğin kendi
video arşivinizi bir PC'nin üzerine kaydedebilirsiz. Film ve klipler
hazırlamak gibi.
Dijital Fotoğraf Desteği Windows XP ile dijital fotoğraflarınızı Web üzerinde
yayınlamak ve e-mail olarak göndermek için yeni olanaklara sahip
olacaksınız. Bunların başında sıkıştırma, zoom gibi işlemler gelir.
Daha İyi Uygulama ve Aygıt Uyumluluğu Windows 2000 gibi, Windows XP'de kuruluş ve
yapılandırma işlemlerini kolaylaştırmaktadır. Wiindows XP, Windows
2000 tarafından tanınmayan yüzlerce yeni aygıtı Plug and Play
listesine eklemiştir. Ayrıca Universal Serial Bus (USB), IEEE 1394,
Peripheral Component Interface (PCI), ve diğer ver yolları için
gelişmiş desteğe sahiptir.
Geliştirilmiş Aygıt Kurulumu Aygıtların kurulumunda ve yapılandırılmasında birçok
yeni özellik getirilmiştir:
• AutoPlay: Bu özellik yeni aygıta kolayca bağlanmamızı sağlar.
Windows XP, içeriği kontrol ederek ilgili aygıta bağlanır. Örneğin
içeriğin resim olması durumunda ona uygun olan aygıtı ve uygulamayı
başlatmak gibi.
• Windows XP Uninstall: Windows 98'den terfi durumunda, uygulamaların
iyi çalışmaması durumunda Windows XP uninstall edilebiliyor. Ancak bu
özellik Windows NT
Workstation 4.0 ya da Windows 2000 Professional
işletim sistemlerinden yapılan terfi işlemlerinde geçerli değildir.
Yalnızda Windows 98 ve Me'den terfi için geçerlidir.
Yeni Donanım Teknolojilerine Destek Windows XP ayrıca birçok yeni donanım teknolojilerine
destek sağlar:
• Web tarayıcı, güç yönetimi ve multimedya fonksiyonlarına sahip
Expanded PS/2 ve USB arabirimine sahip klavyeler.
• Sayısal VHS kaydediciler gibi, IEEE 1394 arabirimine sahip yeni
audio/visual (A/V) aygıtları.
• Yeni USB mikrofonları.
• Kablosuz (Wireless) network aygıtları.
• Yüksek çözünürlüklü ekran desteği.
• Intel Itanium 64-bit processor desteği. Microsoft bu işlemci için
Windows XP'nin 64-bit sürümünü geliştirmiştir.
DVD ve CD Desteği Günümüzde CD ve DVD'lerin yaygın kullanımı nedeniyle
Windows XP'de bu özellikler geliştirilmiştir. Windows XP, DVD-RAM
sürücülerine yazmayı ve okumayı doğrudan destekler. Universal Disk
Format (UDF) 2.01, DVD video ve DVD-ROM diskleri destekler.
Uygulama Uyumluluğu Windows XP Microsoft işletim sistemlerini bir araya
getirirken; kişisel ve (Windows 95, Windows 98, and Windows Millennium)
kurumsal (Windows NT, Windows 2000) işletim sistemleri üzerinde
çalışan bütün uygulamaları da desteklemeyi taahhüt etmektedir. Windows
XP Windows 9x üzerinde çalışan 1,000 uygulamayı ve Windows 2000
üzerinde çalışan hemen her uygulamayı XP üzerinde çalıştırabilmektedir.
Windows eski versiyonları için geliştirilen uygulamalar Windows XP'de
çalışmaz. Ancak Windows XP'de uygulama modu, isteğiniz uygulamaya göre
ayarlanabilir. Örneğin Windows XP, Windows 95 gibi çalışabilir.
COM ve DLL İzolasyonu Windows XP, Windows altında "WinSxS" (Windows Side-by-Side)
adlı yeni bir klasöre sahiptir. Bu alanda Windows XP bileşenlerinin
versiyonları saklanır. Bu bilgileri Dynamic Link Libraries (DLL) (DLL
cehenenmi). sorunlarını çözmek için kullanılır. Bileşenlerin değişik
versiyonları bu klasörde saklanır. Windows XP, Win32
API
bileşenlerinin ve uygulamaların bileşenin doğru versiyonunu kullanmasını
sağlar.
Dosya ve Yazdırma Servisleri Bu alandaki bazı yenilikler şunlardır: WebDAV-Verilerle Internet Üzerinde Çalışmak
Windows XP belgelerin Internet sunucuları üzerinde yayınlanması ve daha
sonra güncelleştirilmesini sağlar. Bu işlem WebDAV (Web Digital
Authoring & Versioning) teknolojisi kullanılarak yapılır. Dosya
erişimi http protokolüyle yapılır. Windows XP bir WebDAV
yönlendiricisine sahiptir. Bu sunuculara tıpkı yerel ağ üzerinden
erişir gibi Internet üzerinden erişmeyi sağlar.
Eski dosya paylaştırma sisteminde kullanılan protokollerle veriler yerel
ağ üzerinde paylaştırılırken, WebDAV ile Internet protokolleri
kullanılır ve verilere Internet üzerinde (her yerden) erişim sağlanır.
WebDAV verilere her yerden erişime izin verir.
Disk Defragmenter Gelişmeleri Bildiğimiz Disk Defragmenter, Windows XP'de
geliştirilmiştir. Deneyimli kullanıcılar System Tools içindeki
Scheduled Tasks özelliklerini kullanarak disk birleştirme işlemini
zamana bağlayabilirler.
Offline Dosya Veritabanını Şifrelemek Windows XP'de Offline Files veritabanının
şifrelenmesi için seçeneğe sahibiz. Bu işlem ayrıca Client-side Cache
(CSC) olarak da bilinir. Bildiğimiz gibi Windows 2000 saklanan offline
dosyalar şifrelenemiyor. Windows XP yerel saklanan dosyaların
güvenliği sağlamak için şifreleme sağlar. Bu özellik bütün offline
veritabanının şifrelenmesini ve şifresinin açılmasını destekler. Ancak
bu işlemleri yapmak için yönetici hakları gerekir.
Offline dosyaları şifrelemek için: My Computer simgesinde Tools mönüsü altında Folder
Options seçilir.
Offlline Files sekmesinde "Encrypt offline files to secure data" seçeği
işaretlenir.
FAT32 on DVD-RAM Bu özellik, DVD-ROM üzerinde 32-bit FAT32 volümlerin
tanınmasını ve formatlanmasını sağlar. Bu format türüne süper-floppy
denir.
NetCrawler İle Printer Erişimi NetCrawler ile yapılan yazıcı erişimlerinde ağ
üzerindeki ve bütün yazıcılar otomatik olarak bulunur ve kurulurlar.
Böyle yeni başlayan kullanıcıların ağ yazıcılarını yapılandırmaları
sorunu ortadan kalkmıştır.
NetCrawler Windows XP Home Edition ve Windows XP Professional
kurulumunda ve bir workgroup modunda çalışılıyorsa varsayım olarak
kurulur. Domain ortamında bu servis kurulmaz.
Fax Paylaşımı Fax Sharing servisi fax kartını kullanarak faks
göndermeyi ve almayı sağlar. Microsoft Outlook ile birlikte faks
gönderilebilir.
Geliştirilmiş Ağ ve İletişim Özellikleri Bu alandaki bazı yenilikler şunlardır:
Universal "Plug and Play"
Yeni Plug and Play özellikleriyle Windows XP üzerinde aygıtların,
kurulumu ve yapılandırılması daha kolay bir hale gelmiştir. Universal
Plug and Play özelliği ağ aygıtlarının da kolayca tanımlanmasını
sağlar. Universal Plug and Play ile bir aygıt otomatik olarak tanınır
ve ağa katılır.
Universal Plug and Play'in kapsamı daha çok evlerdeki aygıtların
tanınması gibi konuları kapsar. Universal Plug and Play standart
TCP/IP ve Internet protokollerini kullanır.
Internet Connection Sharing Windows 98 ile gelen bu özellik Internet Connection
Sharing (ICS) iki bilgisayarın tek bir dial-up bağlantı kullanarak
Internet'e bağlanmasını sağlar.
Home Networking Wizard Home Networking Wizard ağ yapılandırmasını ve
Internet Connection Sharing'i otomatikleştirir. Protokollerin
yapılandırıması hakkında bilgi olmadan birden çok bilgisayarın bir
yerel ağ oluşturması sağlanır.
Home Networking Wizard ile yapılacak işlemler: • Ağ üzerindeki bilgisayarların kolay adları
olabilir: "Benim Bilgisayar.
• Internet Connection Sharing, Internet Explorer ve Personal Firewall
yazılımlarını otomatik olarak kurar ve yapılandırır.
• Ağ bağlantısı otomatik olarak tanır.
• DHCP allocator ile ağ yapısını tanır ve gerekli ayarları
güncelleştirir.
Network Bridging Kişisel kullanıcılar (ev kullanıcıları) farklı ağ
ortamlarına bağlanmak isterler. örneğin kendi bilgisayarından bir
kablosuz ağa girmek isteyebilir. Bunun gibi diğer bir sunbet (network)
bağlanmak isteyenlerin işini kolaylaşrtırmak için Microsoft Windows XP
bir media-access control (MAC) bridge bileşenine sahiptir. Bu bileşen
ağ segmentlerini Spanning Tree Algorithm (STA) ile birbirine bağlar.
Bir bridge, iki ya da daha fazla fiziksel ağı birbirine bağlayan bir ağ
aygıttır. Ağ üzerindeki aygıtları listeler ve gönderilen verilerin
adreslerini kontrol eder. Köprülerin ana kurulum metodu Home
Networking Wizard'dır. Ayrıca istenirse manuel olarak da
yapılandırılabilir:
Help ve Destek Servisleri Windows XP'de yardım ve destek görevleri Help and
Support Services Center olarak bir araya getirilmiştir. Yeni yardım ve
destek arabiriminde Remote Assistance, otomatik güncelleştirme
işlemleri, online Help ve diğer araçlar yer almaktadır
Şekil: Windows XP help ve desteğe tek bir yerden erişim sağlar.
Remote Assistance ile Yardım Almak Remote Assistance kullanıcılara uzaktan yardım
etmeyis sağlar. Remote Assistance'ı kullanmanın en kolay yolu MSN
Messenger'ı kullanmaktır. Remote Assistance ayrıca e-mail aracılığıyla
da başlatılabilir.
Sorun Giderme Araçları System Configuration Utility, Windows'un
yapılandırılmasındaki sorunların belirlenmesinde kullanılır. System
Configuration Utility ayrıca sistem sorunlarını çözmeye başlamadan
önce sistem dosyalarının bir kopyasının alınmasını da sağlar. Sistem
dosyalarının yedeği sorun giderme sırasında yapılan değişikliklerden
geri dönülmesini sağlar.
Gelişmiş Mobil Özellikleri Windows XP yeni mobil özelliklere sahiptir:
Güç Yönetimi Windows 2000'de olduğu gibi Windows XP'de de güç
yönetimi (power management) Advanced Configuration and Power Interface
(ACPI) özellikleri üzerine kuruludur.
Yeni güç yönetimi özelliklerinden bazıları
şunlardır: • İşlemci gücünün kontrolü: Düşük CPU hızında
çalışmak işlemcinin daha az elektrik harcamasını sağlar.
• CardBus Wake-on-LAN. Windows XP, CardBus Wake-on-LAN teknolojisini
destekler. Bu teknoloji ile Stand By modundaki notebook bilgisayarlar,
güncelleştirme işlemleri için uyandırılabilirler.
Diğer Mobil Özellikleri • Birçok Network İçin Yapılandırma: Notebook
bilgisayarını evde ve şirkette kullananlar için değişik networklere
bağlanmak için zorluk çekmemeleri için Windows XP yeni yapılandırma
özelliğine sahiptir.
• Connection Manager İçin Sık Kullanılanlar: Favorites özelliği
Connection Manager için düzenlenir ve birçok arama seçeneklerinden
birisinin seçilmesini sağlar. Değişik yerlerden dial-up bağlantı
yapıyorsanız Connection Manager değişik bağlantı ayarlarını yapar.
Remote Desktop Remote Desktop teknolojisi Terminal Services üzerine
kuruludur. Remote Desktop kullanarak uzaktaki bir bilgisayar
üzerindeki uygulamaları çalıştırabilirsiniz.
Remote Desktop işlemi Windows 2000'den de bildiğimiz Remote Desktop
Protocol (RDP) protokolü ile sağlanır. RDP, ISDN, DSL ve VPN gibi
birçok TCP/IP bağlantısı üzerinde çalışır.
Güvenilirlik (Reliability) Konusunda Gelişmeler Windows XP güvenlilirlik olarak da bazı yeniliklere
sahiptir:
Driver Rollback Bu özellik aynı Last Known Good Configuration gibi
sistemi önceki haline döndürmeyi amaçlar. Bir sürücü
güncelleştirildiğinde eski sürücünün bir kopyası özel bir dizine
kopyalanır. Yeni sürücü çalışmazsa o zaman eski sürücü geri yüklenir.
System Restore System Restore sistemi oluşan bir sorundan önceki
durumuna götürür. System Restore sistemi izler ve uygulamalar
üzerindeki değişiklikleri de kaydeder. Windows XP, System Restore
sayesinde belli noktaralara geri döner. Örneğin bir uygulamanın
kurulmasından önceki ana geri dönmek. Bu özelliğe Windows Me de
sahiptir.
Dynamic Update Dynamic update, uygulamaların ve sürücülerin güncel
kalmasını sağlar. Windows XP çıkış tarihinden bir süre kurulduğunda
(değişiklikler geçirdikten sonra) kurulum sırasında Dynamic Update
option seçeneği seçilerek kurulum programının güncel Windows XP
dosyalarını download etmesi sağlanır.
AutoUpdate AutoUpdate seçeneği güncellemelerin otomatik olarak
yapılmasını sağlar.
Windows Update Windows Update, Windows XP'nin service packs, device
drivers ve diğer güncellemelerin yapıldığı ana yerdir. Örneğin yeni
bir aygıtı yükleyecekseniz, Plug and Play yeni sürücüyü yerel
bilgisayar üzerinde arayacaktır. Bu durumda bilgisayarını Internet'e
bağlıysa sürücü Internet üzerinde bulunup yüklenecektir.
Güçlü Güvenlik Özellikleri Bu alandaki bazı özellikler şunlardır:
Internet Connection Firewall Windows XP Internet güvenliğini yerleşik bir yazılım
olan Internet Connection Firewall ile sağlar. Internet Connection
Firewall, bilgisayarı Internet üzerinden gelecek ataklara karşı
korumayı amaçlayan dinamik bir paket filtresidir. Internet Connection
Firewall etkinleştirildiğinde izinsiz bütün bağlantılar engellenir.
Internet Connection Firewall, Local Area Network (LAN), Point-to-Point
Over the Ethernet (PTPOE), Virtual Private Network (VPN) ve Dial-up
bağlantılar için kullanılabilir. Internet Connection Firewall ayrıca
portların ve kaynakların incelenmesini engeller.
Kısıtlama İlkeleri Windows XP'de düzenlenen yazılım kısıtlama ilkeleri
virüsler gibi kötü etki yapacak yazılımların sisteme zarar vermesi
engellenir.
64-Bit Desteği 64-bitlik Windows XP versiyonu Intel Itanium 64-bit (IA-64)
işlemcisini desteklemek için geliştirilmiştir. Bazı teknik özellikler
dışında 64 bitlik Windows XP, 32-bitlik versiyonun bütün özelliklerine
sahiptir. 64-bit versiyon ayrıca 32-bit uygulamaların da çoğunu WOW64
32-bit alt sistemiyle destekler.
Windows XP 64-Bit Edition yeni Win64
API üzerine kurulmuştur. 32-bit
sistemlerle karşılaştırıldığında bu sistemleri daha çok veriyi daha
hızlı işleyebilecek özelliklere sahiptir.
8 TB sanal belleği destekler. Windows XP 64-Bit Edition özellikle
mühendislik uygumalarında, grafik animasyon uygulamalarında
kullanılır.